شناخت و ارزیابی عوامل موثر بر تصمیم گیری کشاورزان استان اصفهان در مدیریت مبارزه با آفات برنج

با توجه به تغییرات روزافزون سیستم های تولید کشاورزی، کشاورزان هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای صنعتی در راستای توانمندسازی فعالان اقتصادی، نیازمند دانش و مهارت های مدیریتی جدید هستند. یکی از علل تولید ناکافی محصولات کشاورزی، در کشورهای در حال توسعه، استمرار استفاده از روش های سنتی و قدیمی و عدم آگاهی و توجه آنها به روش های علمی و جدیداست. با این وجود اینکه شاهد پیشرفت های علمی زیادی هستیم که در زمینه های مختلف مدیریت مزرعه تا به امروز صورت گرفته است اما فاصله قابل توجهی در تصمیم گیری کشاوزان و توصیه ها و توقعات سازمان های تحقیقاتی وجود دارد. یکی از دلایل این فاصله را می توان در دانش کم کشاورزان و دیگری را در عدم توجه لازم به نقش کشاورزان در تصمیم گیری ها در سطوح مختلف دانست. در اهمیت مبارزه با آفات همین بس که با وجود مصرف سالانه سه میلیارد تن آفت کش در دنیا، بیشتر از 40 درصد محصولات کشاورزی در اثر حمله حشرات، بیماری ها و علف های هرز از بین می رود. هدف از پژوهش حاضر شناخت و ارزیابی عوامل موثر بر سطح تصمیم گیری کشاورزان استان اصفهان در مدیریت مبارزه با آفات برنج می باشد. این پژوهش در شش شهرستان استان اصفهان که بیشترین سطح زیر کشت را در استان دارا می باشند انجام شد. پس از طراحی پرسشنامه و طی یک مطالعه مقدماتی، حجم نمونه 170 نفر برآورد شده، و سپس روایی و پایایی متغیرها کاملا مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از جداول توافقی و آزمون کای دو، ضرایب همبستگی پیرسون، اسپیرمن، کندال تائو، فی و کرامر، روش تحلیل خوشه ای، آزمون مقایسه میانگین، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر انجام شد. نتایج نشان می دهد که سطح تصمیم گیری کشاورزان استان اصفهان در مدیریت مبارزه با آفات ضعیف می باشد و بین سطح تصمیم گیری کشاورزان مناطق مختلف تفاوت معنی دار وجود دارد. بیشترین تأثیر بر سطح تصمیم گیری کشاورزان در مدیریت مبارزه با آفات اختصاص به مهارت های مدیریتی کشاورز دارد. همچنین، متغیرهای "درآمد حاصل از کشت برنج"، "شغل اصلی برنجکار"، "سطح تحصیلات"، "سطح زیر کشت برنج"، "فاصله تا مرکز استان"، "مکانیزه بودن برداشت"، "میزان برخورداری از آموزش"، "میزان برخورداری از رسانه ها"( شامل رادیو و کتاب و نشریات ترویجی)، " تأثیرپذیری از ناظرین طرح برنج"، "میزان استفاده از دستورالعمل سموم" و میزان عضویت در تشکل ها"، با متغیر وابسته تحقیق دارای رابطه مثبت و معنی دار می باشند. تأثیر فروشندگان سموم بر سطح تصمیم گیری کشاورزان در مدیریت مبارزه با آفات نیز دارای رابطه ای منفی و معنی دار می باشد. نتایج تحلیل مسیر نیز حاکی از آن است که پنج متغیر "مهارت فنی"، "مهارت ادراکی"، "تحصیلات"، "میزان عضویت در تشکل ها"، و "درجه مکانیزه بودن برداشت برنج"، 74/1 درصد از تغیرات متغیر وابسته تحقیق را تبیین می کند.